ค่านิยมหลักที่ 6 มีศีลธรรม รักษาความสัตย์ หวังดีต่อผู้อื่น เผื่อแผ่และแบ่งปัน (Morality, integrity, considerateness, generosity, and sharing)

ศีลธรรมหมายถึงสิ่งที่ดีงาม ศีลต้องอยู่ที่กาย ธรรมต้องอยู่ที่ใจ ผู้ที่มีศีลธรรมจึงหมายถึงผู้ที่มีความดีทั้งที่กายและที่ใจ อันจะเป็นเครื่องนำทางชีวิตไปสู่จุดหมาย  อาจารย์ วุฒิชัย เต็งพงศธร อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ กล่าวว่าถ้าบุคคลใดมีศีลธรรมก็ไม่จำเป็นต้องมีบทกฎหมาย และหากกฎหมายใดละเลยหลักศีลธรรมก็ไม่จำต้องบัญญัติกฎหมาย กฎหมายที่แท้จริงก็คือเหตุผลที่ถูกต้องและจะต้องประกอบด้วยหลักศีลธรรมความยุติธรรมและความเสมอภาค เพราะนั่นคือรากฐานแห่งความยุติธรรมสำหรับมวลมนุษย์ทั้งหลาย” กฎหมายเกิดขึ้นเพราะสังคมขาดศีลธรรม ถ้าบุคคลทุกคนมีศีลธรรมอยู่ในตัวเองแล้ว ปัญหาต่างๆ ความวุ่นวายต่างๆก็จะไม่เกิด กฎหมายจึงไม่จำเป็นต้องมี เพราะสังคมไม่มีปัญหาจึงไม่จำเป็นต้องมีเครื่องมือมาช่วยในการแก้ปัญหา แต่ตัวสังคมเองไม่อาจหยุดยั้งปัญหาการขาดศีลธรรมของมนุษย์ได้ กฎหมายจึงต้องเกิดขึ้นมาเพื่อหยุดยั้งปัญหาการขาดศีลธรรมของมนุษย์ แต่ก็แน่นอน กฎหมายไม่สามารถทำให้คนเลวกลายเป็นคนดีได้ กฎหมายจึงไม่ใช่เป็นยาวิเศษแต่เป็นสูตรสำเร็จ ที่เป็นเครื่องมือป้องกันไม่ให้คนเลวก่อให้เกิดความเสียหายต่อสังคม เพราะฉะนั้นตัวศีลธรรมเองจึงเป็นตัวสำคัญในการก่อให้สังคมมีความสงบสุขมากที่สุด

สังคมปัจจุบันมีความวุ่นวาย เพราะคนส่วนหนึ่งเห็นแก่ตัว มนุษย์ขาดน้ำใจ ขาดการแบ่งปัน ขาดความเอื้อเฟื้อต่อคนอื่น ในขณะเดียวกันยังมีคนส่วนหนึ่งที่มีคุณธรรม จริยธรรม คิดถึงคนอื่น รักช่วยเหลือรับใช้ สร้างสังคมให้เป็นโลกที่น่าอยู่ซึ่งมีตัวอย่างมากมาย

คุณแม่เทเรซา แห่งกัลกัตตา นักบุญของผู้ยากไร้

ท่านได้อุทิศตนช่วยเหลือคนจน คนป่วย คนที่ใกล้จะตาย จำนวนมากมายในอินเดียและประเทศต่างๆ ทั่วโลก ท่านไม่เคยคิดถึงตนเอง แต่คิดถึงคนอื่นที่ยากจน ไม่มีโอกาส ชีวิตของท่านคือการให้ ท่านได้รับรางวัลโนเบล สาขาสันติภาพ ในฐานะ “สำหรับการอาสาต่อสู้เพื่อลดความยากจนทุกข์ยากซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการนำไปสู่ความสงบสุขและสันติ” (for work undertaken in the struggle to overcome poverty and distress, which also constitute a threat to peace.)  ปฏิเสธงานเลี้ยงฉลองที่ท่านได้รับรางวัลโนเบล และขอให้ผู้ที่ทำเค้กฉลองมาแล้ว นำเค้กไปมอบให้คนยากคนจน ท่านได้เดินทางปราศรัยในประเทศต่างๆ เพื่อส่งเสริมให้เกิดการแบ่งปัน ช่วยเหลือ และสันติ  ช่วงที่อิสราแลมีสงครามกับองค์กรปลดปล่อยปาเลสไตน์ จนเกิดการสู้รบรุนแรงในแถบเอเชียตะวันตก พ.ศ. 2525 (ค.ศ. 1982) ท่านเดินทางเข้าไปเพื่อช่วยเหลือเด็กๆ ที่ติดค้างในสถานที่ต่างๆ มาได้ 37 คน เราจึงเห็นแบบอย่างของท่านในการช่วยเหลือรับใช้ทุกคนโดยไม่หวังผลตอบแทน

 แค่ฟางเส้นเดียว

ในหมู่บ้านเล็กๆ ในชนบทแห่งหนึ่งมีชาวนาคนหนึ่งเป็นคนน่ารัก และมีนิสัยโอบอ้อมอารี วันหนึ่งในขณะที่เขาเดินกลับบ้านเขาเดินสะดุดก้อนหินล้มลง เขาคว้าเศษฟางติดมือมาเส้นหนึ่งดูเหมือนว่ามันเป็นเศษฟางเล็กๆ ที่ไม่มีค่าอะไร เขาเดินทางมาเรื่อยๆพลันสายตาของเขาก็เหลือบไปเห็นแมลงปอสีสันสวยงาม เขาจึงใช้ฟางเส้นนั้นจับแมลงปอเมื่อเดินทางไปได้ครึ่งทางเขาพบแม่ลูกคู่หนึ่งเด็กคนนั้นเมื่อเห็นแมลงปอสีสวยเขาก็อยากได้ ชาวนาซึ่งเป็นคนใจดีและรักเด็กจึงมอบแมลงปอให้กับเด็ก และเพื่อตอบแทนความใจดีของเขาแม่ของเด็กชายคนนั้นจึงมอบส้มให้กับเขาสามใบ

เขาเดินทางต่อมาและพบพ่อค้าเร่คนหนึ่งหน้าตาของพ่อค้าดูอิดโรยด้วยความกระหายน้ำจนเกือบจะเป็นลม เขารู้สึกสงสารพ่อค้ามากจึงมอบส้มทั้งสามใบให้พ่อค้าได้รับประทานเพื่อดับความกระหายน้ำพ่อค้ารู้สึกประทับใจในน้ำใจของชาวนามาก จึงได้มอบผ้าให้กับเขาสามผืนเมื่อใกล้จะถึงบ้านเขาพบหญิงสาวแปลกหน้า แต่งตัวด้วยเสื้อผ้าที่มีรอยปะไปทั่วตัวเขารู้สึกสงสารหญิงคนนั้น จึงมอบผ้าสามผืนที่เขาได้มาแก่หญิงผู้ยากจนคนนั้นเขาไม่ทราบว่า อันที่จริงแล้วหญิงสาวคนนั้น คือเจ้าหญิงที่ปลอมตัวมาเพื่อสืบหาคนที่มีน้ำใจดี จะได้ประทานรางวัลให้กับคนๆ นั้นเจ้าหญิงได้ประทานเงินทองให้กับเขามากมายชายชาวนานำเงินนั้นมาซื้อที่ดินได้หลายแปลง และด้วยความใจกว้างเขาแบ่งที่ดินให้กับทุกๆ คนในหมู่บ้าน ได้ทำมาหากินกันด้วยความขยันมันจึงเกิดผลผลิตมากมาย หมู่บ้านนี้จึงกลายเป็นหมู่บ้านที่ร่ำรวยและจุดเริ่มต้นแห่งความร่ำรวยนี้ก็มาจากฟางเส้นเดียว

ชวนรำพึง:

หลายๆ ครั้ง ความดีเล็กๆ น้อยๆก็เป็นบ่อเกิดแห่งคุณค่าที่ยิ่งใหญ่ ความมีน้ำใจความเห็นใจที่ดูเป็นเรื่องธรรมดาสำหรับคนหนึ่งก็อาจจะให้ผลดีที่เราคิดไม่ถึงเช่นกันคำพูดที่สร้างสรรค์เพียงคำเดียวอาจจะเสริมสร้างสังคมและให้กำลังใจแก่คนที่อยู่รอบข้างได้มากมายและเช่นเดียวกันชีวิตอันงดงามของคนบางคนก็อาจถูกทำลายอย่างไม่มีชิ้นดีด้วยคำพูดหรือ การกระทำที่คนที่พูดหรือทำนั้นอาจจะเห็นว่ามันเป็นเรื่องเล็กน้อย

 เด็ก ๆ ก็มีน้ำใจ

ตัวอย่างเด็กอายุ 4 ขวบ สละเงินค่าขนมของตนเพื่อซื้อขนมปังให้คนจรจัด

เว็บไซต์ เมโทร ของอังกฤษ เผยแพร่เรื่องราวที่น่าประทับใจของ “โลลา″ เด็กหญิงตัวน้อยวัย 4 ขวบ ที่เห็นชายจรจัดนั่งหนาวสั่นเดียวดายอยู่ข่างถนนจึงตัดสินใจใช้เงินค่าขนมซื้อของกินมาเลี้ยง

แม่ของโลลาให้สัมภาษณ์ต่อเมโทรว่า “ฉันพาโลลาไปดูงานรำลึกทหารผ่านศึกที่หอพอร์ทเมาท์ ไกด์ ฮอลล์ ระหว่างเดินทางกลับ โลลาสังเกตเห็นชายคนหนึ่งนั่งอยู่ที่พื้นหน้าร้านทำเล็บคนเดียว เธอจึงถามว่าฉันว่า “เขาไปทำอะไรตรงนั้น” ฉันตอบว่า “เพราะเขาไม่มีบ้านอยู่” โลลาเห็นคนเดินผ่านไปมาให้เงินเขา เธอเลยขอฉันว่า “อยากทำบ้าง” ฉันท้วงไปว่า “อย่าเลย บางทีเขาจะเอาเงินไปใช้ในทางไม่ถูกไม่ควรได้”

จากนั้น โลลาชี้นิ้วไปที่ร้านเบเกอรี่ที่อยู่ใกล้ๆ แล้วบอกฉันว่า “งั้นถ้าหนูซื้อขนมให้เขานะ เขาจะได้ไม่เอาเงินไปใช้ในทางที่ผิดได้” ฉันก็อนุญาต โลลาจึงไปซื้อขนมปังไส้กรอกมา เอาไปยื่นให้ชายจรจัด

เมื่อฉันอธิบายเหตุผลให้คนจรจัดฟังว่า ลูกสาวอยากจะให้ขนมปังนี้เพราะสงสาร เห็นว่าเขากำลังหนาว ชายจรจัดได้กล่าว “ขอบคุณ” โลลา พร้อมกับน้ำตาคลอด้วยความซึ้งใจ